Tranen van Breda
Detail visualisatie gedenkmonument Tranen van Breda. Beeld: Margit Lukács en Persijn Broersen
De Grote Kerk Breda is al eeuwenlang een stille getuige van de geschiedenis van Breda en verweven met de verhalen van haar inwoners, zowel in tijden van vreugde als verdriet. Het is een plek waar iedereen welkom is om samen te komen en belangrijke momenten in het leven te delen. In dit iconische monument wordt dit jaar een gedenkkunstwerk opgericht waarin de emoties en verhalen van Bredanaars bij elkaar komen.
Tranen van Breda is de naam van het nieuwe kunstwerk, ontworpen door kunstenaars Margit Lukács & Persijn Broersen. Het is geïnspireerd op de betoverende organische patronen van uitvergrote tranen. Elke traan is uniek en vertelt een persoonlijk verhaal. Als je tranen uitvergroot hebben ze allemaal een eigen structuur. Zo ziet een traan van verdriet er anders uit dan een traan van vreugde. Deze patronen van tranen vormen de basis voor het nieuwe gedenkkunstwerk in de Grote Kerk Breda.
Foto: Roger de Waal
Plek van troost
Direct aan het begin van de COVID-19 crisis blijkt nog maar eens hoe de Grote Kerk Breda een plek van troost is. Nabestaanden van slachtoffers bezoeken de kerk om hun geliefden te herdenken. Een tijdelijk monument waar overledenen herdacht worden met portretten en kaarsen, wordt opgericht - een plek om stil te staan bij verlies. Wat begon als een herdenking voor Coronaslachtoffers is inmiddels uitgegroeid tot een veelbezocht monument voor iedereen die een naaste verloren heeft.
5 jaar
Op 15 maart '20 werden de eerste COVID-19 maatregelen in Nederland aangekondigd. Dat moment is nu bijna vijf jaar geleden, op 15 maart '25, en nog elke dag ziet de Grote Kerk Breda de troost en steun die het monument biedt aan nabestaanden. Het groeiende aantal foto’s en kaarsjes op het tijdelijke monument laat zien dat er een grote behoefte is om te herdenken en dat hiervoor een permanente plek in de Grote Kerk Breda mag zijn.
Het kunstwerk Tranen van Breda, ontworpen door het kunstenaarsduo Margit Lukács (Breda) en Persijn Broersen (Delft), zal vanaf medio september 2025 het tijdelijke monument gaan vervangen. Dit nieuwe kunstwerk biedt iedereen de gelegenheid om een geliefde te gedenken door een kaars aan te steken en vormt een baken van troost voor Bredanaars en voor alle bezoekers. Zo blijft de Grote Kerk Breda een plek van verbinding en herinnering, zowel voor de stad als haar inwoners.
Tranen van Breda
Het nieuwe kunstwerk, Tranen van Breda, haalt inspiratie uit de symboliek van tranen. Tranen vertegenwoordigen sterke emoties zoals verdriet en blijdschap. Iedere traan heeft een unieke structuur; de traan van ieder mens is uniek en een traan van verdriet ziet er bovendien anders uit dan een traan van vreugde. Ze markeren momenten die belangrijk zijn in het leven.
Microscopisch gezien lijken tranen op botanische vormen, waardoor een associatie ontstaat met de natuur en de eeuwige cyclus van leven en dood. Daarnaast associeert de natuurlijke vorm met schilderingen in de kerk, zoals bijvoorbeeld de plafondschilderingen die de paradijselijke tuinen verbeelden.
Visualisatie gedenkmonument Tranen van Breda. Beeld: Margit Lukács en Persijn Broersen
Van Bredanaars voor Bredanaars
Het kunstwerk van Lukács en Broersen zal de tranen van Bredanaars vastleggen en gebruiken als basis voor het nieuwe werk. Iedereen die zich verbonden voelt met de stad en de kerk én iedereen die de afgelopen vijf jaar een portret heeft geplaatst op het tijdelijke herdenkingsmonument is uitgenodigd om zondag 16 maart '25 een traan van vreugde of verdriet in te leveren.
Een selectie van de gedoneerde tranen wordt uiteindelijk verwerkt in het werk, dat zich als een netwerk door een nis van de kerk zal verspreiden. Zo wordt de nis gevuld met het verdriet en de vreugde van de Bredanaars en worden de verhalen van de stad en haar inwoners driedimensionaal vereeuwigd in de kerk.
Eerbetoon
Dit kunstwerk is meer dan alleen een kunstwerk. Het past bij de nieuwe visie van de Grote Kerk Breda waarin de kerk niet alleen gezien wordt als een historische monument, maar ook als een plek die een actieve rol midden in de samenleving van vandaag en morgen speelt. Het kunstwerk verbindt verleden, heden en toekomst op een manier die de waarde van samen zijn en gedeelde ervaringen benadrukt.
Tranen van Breda is niet alleen een fysiek kunstwerk, maar ook een symbool voor de geschiedenis en de verbondenheid van de stad. Het is een eerbetoon aan de Bredanaars; aan hun emoties, hun verhalen en hun onmiskenbare band met de Grote Kerk Breda – een band die al eeuwenlang in steen is vereeuwigd.
Portret Margit Lucáks en Persijn Broersen. Foto: Judith Jockel
Over de kunstenaars
Margit Lukács en Persijn Broersen werken op het snijvlak van technologie, media en kunst. Ze hebben een diepgaande interesse in de veranderende manier waarop verhalen worden verteld in een wereld vol digitale communicatie. Het kunstenaarsduo onderzoekt de invloed van technologie op onze perceptie van o.a. geschiedenis en politieke landschappen.
Hun werk is een reflectie van de tijdsgeest, waarin technologie de manier waarop we de wereld ervaren en begrijpen fundamenteel verandert. Zo ook bij Tranen van Breda, waarvoor tranen worden uitvergroot onder een microscoop om vervolgens te worden gescand en omgezet naar een driedimensionale vorm in een permanent materiaal.
Het oeuvre van Lukács en Broersen bestaat uit gelaagde projecties, digitale animaties en ruimtelijke installaties en is wereldwijd tentoongesteld, waaronder op de Biënnale van Sydney (Australië), Rencontres Arles (FR), Stedelijk Museum Amsterdam (NL), Centre Pompidou Parijs (FR), Shanghai World Expo (CN), Kröller-Müller Museum (NL), BredaPhoto Festival (NL) en Stedelijk Museum Breda (NL).
Tranen van Breda wordt gerealiseerd in het kader van het Masterplan Huis van Verhalen en wordt mede mogelijk gemaakt door:
