Dit is de Grote Kerk Breda

Het beheer van het monument draagt Stichting Grote of Onze Lieve Vrouwekerk. De missie van de Stichting is om betekenis te geven aan de Grote Kerk Breda als cultureel erfgoed van de Nassaus en als symboolfunctie voor Breda. Het bestuur heeft de volgende doelstellingen:

• de Grote Kerk Breda ontwikkelen tot een kwalitatief monument met museale en culturele faciliteiten,
• invulling geven aan de maatschappelijke en levensbeschouwelijke rol die de Grote Kerk Breda heeft in de gemeenschap,
• de Grote Kerk Breda duurzaam in stand houden, zorgvuldig onderhouden en restaureren.
  

Bakermat van de Oranje-Nassaus

De Stichting fundeert de positie van de Grote Kerk Breda als de Nassaukerk op de erfenis en het gedachtengoed van de Nassaus. De Nassaus benadrukten met de bouw van de Grote Kerk Breda (en het kasteel van Breda) hun dynastieke zelfbewustzijn. Grandeur, decorum en koninklijke kwaliteit zijn begrippen die de unieke positie van de Grote Kerk Breda onderstrepen. De Stichting wil die kwaliteit ook vandaag benadrukken en vertalen naar actuele thema’s.

In de bloeiperiode van de Nassaus (1402- 1570) stimuleerden zij kunst en wetenschap (mecenaat) en ondersteunden ze vernieuwende ideeën waaronder godsdienstvrijheid, vrijheid van meningsuiting, tolerantie. De Stichting gebruikt dit gegeven als vertrekpunt voor de betekenisgeving van de Grote Kerk Breda en het positioneren van de Grote Kerk Breda in de hedendaagse maatschappij. Daarbij passen kernwaarden als menselijke waardigheid en vrijheid, actief burgerschap, vrije dialoog, kritisch denken, onbelemmerde ontplooiing, tolerantie en respect. Alle handelen door of namens de Stichting wordt steeds aan deze waarden getoetst.

Beleid 2021 – 2024

Directie en bestuur van de Stichting Grote Kerk Breda richten zich in de cultuurplanperiode 2021-2024 op drie belangrijke speerpunten: het realiseren van de restauratie van dit belangrijke Rijksmonument, – cultureel erfgoed van de Nassau’s – , de professionalisering van de organisatie en een hoogwaardige culturele programmering die lokaal verankerd is en nationale en internationale uitstraling heeft.

De ambitie is om een hoog kwalitatief programma neer te zetten dat de geschiedenis en context van de kerk als ijkpunt neemt en tegelijkertijd aansluit bij hedendaagse actuele ontwikkelingen.

Impact, kwaliteit, duiding, inclusiviteit en openheid zijn daarbij bepalend. Het is een plek  waar verschillende generaties samenkomen en geïnspireerd raken.

Dit streven sluit aan bij het actuele beleid van de gemeente Breda, de Provincie Brabant en het ministerie van OC&W die allen erfgoed een kwaliteitsimpuls willen geven.

ANBI status

De Stichting heeft een culturele ANBI status en geeft inzage in haar financiële gegevens en verzorgt jaarlijks een jaarverslag. Jaarverslag met balans: jaarverslag 2022

Het kerkgebouw is eigendom van de Protestantse Gemeente Breda. Het economische eigendom is in handen van de Stichting Grote Kerk of Onze Lieve Vrouwekerk. De Stichting beheert het monument en is daarmee verantwoordelijk voor het onderhoud, de instandhouding/restauratie en exploitatie.

Financiën

De Stichting kent een meerjarenbegroting en jaarbegrotingen. Deze worden telkens in oktober vastgesteld en goedgekeurd. Er zijn 4 (vier) gescheiden geldstromen:

• restauratie,
• onderhoud,
• vervangingsinvesteringen,
• exploitatie.

Elke geldstroom moet zoveel mogelijk kostendekkend zijn. De Stichting geeft niet meer geld uit dan dat er binnenkomt. Jaarlijks controleert de accountant de jaarrekening. In oktober van elk jaar stelt het bestuur de begroting voor het volgende jaar vast. Voor de meerjarenraming is een cashflowprognose voor 5 jaar beschikbaar.

Communicatie en marketing

Het bestuur onderkent en beseft dat realisatie van de doelstelling, missie en ambitie alleen kans van slagen heeft als ook haar communicatie hierop professioneel en hedendaags aansluit.

In de beleidsperiode 2015-2019 ondersteunt een communicatie- en marketingbeleidsplan de primaire doelen en de exploitatie. Professionele inzet daarbij kan niet alleen geschieden op vrijwillige basis. Het bestuur onderzoekt welke investeringen nodig zijn om de positie van de Nassaukerk en haar missie professioneel uit te dragen. Naast de gebruikelijke middelen worden social media intensiever en actiever benut.

Risicomanagement

Aan het werk van de Stichting zijn ondernemings- en andere risico’s verbonden. De Stichting maakt een inventarisatie en analyse van de meest relevante risico’s en neemt die op in een voortdurend actueel en bijgesteld beheersplan. Richtlijnen voor het risicomanagement en de inrichting zijn in concept opgesteld voor nadere uitwerking.

Risicobeheer is een activiteit die door allen, betrokken bij de Stichting, moet worden gedragen. Dat vraagt om een juiste attitude t.a.v. verantwoordelijkheden en het zo klein mogelijk houden van de onderkende risico’s. Activiteiten moeten worden gemanaged en specifieke deskundigheden belegd in de organisatie om de bedrijfsvoering te kunnen continueren en de doelen te realiseren.

Herkomst Stichting en beleid

De Stichting Grote of Onze Lieve Vrouwekerk is in 1978 ontstaan uit de Vereniging Concordia, de (toenmalige) Hervormde Gemeente Breda en de gemeente Breda. De Vereniging Concordia en de gemeente Breda zijn heden ten dage niet meer in de Stichting vertegenwoordigd.

Het kerkgebouw is eigendom van de Protestantse Gemeente Breda. Zoals contractueel vastgelegd beheert de Stichting het monument en is daarmee verantwoordelijk voor het onderhoud, de instandhouding/restauratie en exploitatie.

De Stichting heeft in de statuten haar doelstelling als volgt omschreven: instandhouding van het kerkgebouw en de zich daarin bevindende roerende en onroerende goederen en het bevorderen dat de kerk een functie heeft en houdt ten behoeve van de Bredase gemeenschap en de Baronie van Breda.

De Stichting heeft sindsdien het onderhoud en de restauratie van de Grote Kerk Breda ter hand genomen en een kostendekkende exploitatie gerealiseerd. De Grote Kerk Breda heeft in de afgelopen decennia gefungeerd als ‘de huiskamer van de stad’ en een gevarieerd programma geboden in de vorm van lezingen, culturele activiteiten en grotere en kleinere exposities. De Grote Kerk Breda ontvangt per jaar 180.000 bezoekers, waarvan 120.000 museale bezoekers en 60.000 bezoekers tijdens activiteiten.

In 2015 heeft de Stichting de doelstellingen opnieuw geformuleerd. Hierbij is de ambitie uitgesproken om in de komende beleidsperiode (2016-2019) de bijzondere geschiedenis van de Grote Kerk Breda als de Nassaukerk te profileren. Zij kiest ervoor om haar immaterieel erfgoed (de verhalen en de geschiedenis van de Grote Kerk Breda) en het cultureel erfgoed wat daaraan is verbonden, direct te koppelen aan het in stand houden van de Grote Kerk Breda.

De ambitie van de Stichting past in de Agenda van Brabant: het beleid van de provincie, waarmee zij het (religieus) erfgoed in Brabant een kwaliteitsimpuls wil geven in de komende periode.

Bestuur en organisatie

Het bestuur van de Stichting bestaat uit een voorzitter, een secretaris, een penningmeester en 4 leden die bestuurstaken vervullen in de commissies. Voor iedere commissie wordt een strategisch deelplan geformuleerd dat is afgeleid van het beleidsplan.

• commissie Cultuur,
• commissie Restauratie- en Onderhoud,
• commissie Fondsenwerving, w.o. Subsidieverwerving, Sponsorwerving, Genootschap van de Grote Kerk Breda en de Vrienden van de Grote Kerk Breda en Gilde van de Grote Kerk Breda,
• commissie Marketing en Communicatie (i.o).

Bestuurssamenstelling

• drs. Marieke Wiegel (directeur)
• drs. Kees Sol (voorzitter)
• Dimitri Kruik  (penningmeester)
• Ellen van Hooijdonk – Van der Stelt (secretaris)
• drs. Pieter Verhulst
• Peter van der Schans
• dr. ir. Wijnand Freling
• drs. Verily Klaassen

Het Stichtingsbestuur onderschrijft de Code Cultural Governance en toetst continue haar handelen aan deze code. De leden van het bestuur verrichten hun werk onbezoldigd. Het bestuur wordt bijgestaan door een adviserend orgaan, het College van de Kapittelzaal.

Medewerkers

De Stichting wordt geleid door een algemeen directeur. De directeur wordt ondersteund in haar taken door een office manager en coördinator verhuur. In het directiestatuut zijn de uitvoerende taken van het bestuur gedelegeerd aan de directeur. De overige personele bezetting bestaat uit 3 medewerkers, 1 zzp-er en 27 vrijwilligers.

Medewerkers, vrijwilligers, directeur, commissie- en bestuursleden zetten zich in om de ambitie en doelstelling van de Stichting in de periode 2020-2024 te realiseren. Op het gebied van vrijwilligers (vindt ad hoc en structureel) werving en selectie plaats van mensen die passen bij het stichtingsbeleid, bij de ambities en bij de kernwaarden.

Commissie Cultuur

Een van de belangrijke speerpunten binnen het beleid van de Stichting is om een hoogwaardige inhoudelijke en culturele programmering neer te zetten die lokaal verankerd is en nationale en internationale uitstraling heeft.

De ambitie is om een hoog kwalitatief programma neer te zetten dat de geschiedenis en context van de Grote Kerk Breda als ijkpunt neemt en tegelijkertijd aansluit bij hedendaagse actuele ontwikkelingen. Impact, kwaliteit, duiding, inclusiviteit en openheid zijn daarbij bepalend. De Grote Kerk Breda is een plek waar verschillende generaties samenkomen en geïnspireerd raken.

Dit streven sluit aan bij het actuele beleid van de stad Breda, de Provincie Brabant en het ministerie van OC&W die allen erfgoed een kwaliteitsimpuls willen geven.

De directeur en het bestuur worden bij de invulling van de inhoudelijke en culturele programmering geadviseerd door de leden van het College van de Kapittelzaal. De commissie cultuur adviseert met name op regionaal en lokaal gebied en op het gebied van de amateurkunst en – cultuur.

Samenstelling

De commissie cultuur bestaat uit de directeur en 4 leden (lokale en regionale experts op het gebied van literatuur, beeldende kunst, podiumkunsten, cultuureducatie en communicatie).

• drs. Marieke Wiegel (directeur)
• Kees Verdaasdonk
• drs. Paul van der Mast
• Harm Scholten Bsc

De commissie komt 4 maal per jaar bijeen en adviseert de directeur en het bestuur bij de invulling van de inhoudelijke en culturele programmering.

Commissie Restauratie- en Onderhoud

In 2016, 2017 en 2018 werd een ambitieus restauratieprogramma opgestart. In 2018 stelde het Rijk een restauratiesubsidie beschikbaar waardoor een tienjarig restauratieprogramma kon worden gestart. Daarnaast loopt er een onderhoudsprogramma voor die delen van de Grote Kerk Breda die reeds gerestaureerd zijn.

Samenstelling

De commissie restauratie en onderhoud bestaat uit de directeur, een voorzitter, 5 leden (experts op het gebied van architectuur, bouwkunde, brandbeveiliging, (bouw)juridische zaken en financiële zaken (penningmeester)).

• drs. Marieke Wiegel (directeur)
• dr. ir. Wijnand Freling (voorzitter)
• Dimitri Kruik (penningmeester)
• ing. Ben Massop
• mr. Jan Verlegh
• ir. Antoinette Le Coultre
• Ronald Erkelens
• drs. Nanette Vugts

De commissie vergadert 8 maal per jaar. De commissie is verantwoordelijk voor (het maken van) een jaarplan onderhoud en restauratie en instandhouding van de bedrijfsinstallaties, met de daarbij behorende aanbesteding en beoordeling. De commissie werkt volgens een door het bestuur vastgesteld inkoop- en aanbestedingsbeleid*.

Sinds 1995 onderhoudt de Stichting het monument op een verantwoorde wijze met de steun van het Rijk, de Provincie Noord-Brabant en de gemeente Breda. 

*) Inkoop- en aanbestedingsbeleid: Offertes worden aangevraagd en beoordeeld overeenkomstig een bestuurlijk vastgesteld inkoop- en aanbestedingsbeleid dd. 14 juni 2014. Dit beleid geeft de kaders en spelregels weer voor het inkopen van leveringen, diensten en werken. Het bestuur van de Stichting wil een integere en betrouwbare opdrachtgever zijn die leveranciers, dienstverleners en aannemers eerlijke en gelijke kansen biedt. Het beleid helpt in het streven naar een rechtmatige en doelmatige inkooppraktijk. Het draagt ook zorg voor een juiste inbedding binnen juridische kaders naast duurzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid.

Commissie Fondsenwerving

De commissie fondsenwerving heeft de taak om de directeur te ondersteunen bij het werven van additionele fondsen voor de dekking van de restauratie- en onderhoudsprojecten.

De Stichting is verantwoordelijk voor het bijeenbrengen van de middelen voor onderhoud, instandhouding en kleine restauratie-en reparatieprojecten.

Het Rijk draagt samen met de Provincie Noord-Brabant, de gemeente Breda én de Stichting een gezamenlijke instandhoudingsverantwoordelijkheid, ieder naar eigen vermogen. In de huidige stand van zaken moet jaarlijks € 232.000 geworven worden bij fondsen, bedrijven en particulieren. Naast de overheden spreekt de commissie ook private partijen aan op hun betrokkenheid bij de Grote Kerk Breda.

De commissie fondsenwerving hanteert het uitgangspunt dat projecten alleen kunnen worden gerealiseerd als er voldoende financiële middelen beschikbaar zijn m.a.w. als er geen dekking is voor de ambitieuze plannen dan kan er geen sprake zijn van realisatie. Minder middelen verwerven betekent onderhoud uitvoeren op een lager niveau.

Realisatie van bovengenoemde ambities impliceert helaas niet dat de Grote Kerk Breda in optimale conditie wordt gebracht. Dat is pas het geval als de komende 20 jaar jaarlijks een travee wordt gerestaureerd en dat vergt een investering van € 850.000 per travee.

De commissie fondsenwerving zal zich inspannen om fondsen te interesseren voor dekking van deze investering en zal daarbij de Rijksdienst, Europese fondsen en/of de grote loterijen benaderen.

Daarnaast staat de renovatie van het orgel op het programma. De Stichting onderzoekt op dit moment de mogelijkheden tot financiering daarvan.

Samenstelling

De commissie fondsenwerving coördineert alle activiteiten voor het verwerven van financiële middelen voor de Stichting. Voorzitter van de commissie fondsenwerving is bestuurslid Peter van der Schans.

• het subsidieteam richt zich op werving van subsidies en bijdragen van vermogensfondsen.
• het team Genootschap richt zich op werving van sponsorbijdragen van de zakelijke markt.
• het team Vrienden en Gilde richt zich op werving van bijdragen van particulieren en bedrijven en het genereren van gelden uit acties.

Team Subsidies

• Peter van der Schans (voorzitter)
• ir. Jan Verlegh
• drs. Arthur Franssen

Team Genootschap

• Peter van der Schans (voorzitter)
• mr. Eric van Waesberge
• Hans de Jongh
• Willem de Keyzer

Team Vrienden en Gilde van de Grote Kerk Breda

• Hans Canters (voorzitter)
• Toine Akkermans
• John Bodar
• drs. Peter Brouwers
• Ton Kleemans

Raad van Advies

De Stichting wordt geadviseerd door een raad van advies genaamd het College van de Kapittelzaal.

• dr. Paul Depla (voorzitter)
• dr. Wim van de Donk
• prof. dr. Cees Langeveld
• Janneke Niessen
• Hendrik Driessen
• mr. dr. Klaas Dijkhoff
• prof. mr. Rik Torfs
• dr. Jacomine Ravensbergen
• drs. Peer Swinkels
• b.a. Lisette Spee

Staf

• drs. Marieke Wiegel (directeur)
• Laureen Lokerse (office manager)
• Barbara Canters (evenement en verhuurcoördinator)
• Jeffrey Steinfort (technisch medewerker)
• Roger de Waal (technisch medewerker)
• Werner van Geloof  (administratief medewerker Vrienden)
• Sacha van den Oever (financiële administratie)
• Eva Langerak (junior curator)
• Marjolein van de Putte (communicatie coördinator)
• Marilyn Jongenelen (development)

Vrijwilligers ondersteuning beheer

• Bert Luijten
• Rini Hurks
• Kees Kort
• Rob Vissers
• Nadine de Kanter
• Piet Boerjan
• Cornelis van Gils
• René de Vet
• Jeffrey Verschuren
• Kees Snepvangers

Vrijwilligers balie

• Jeannette van Giezen 
• Cof Janssen 
• Ad Verschuren
• Lilian Janzing
• Domenique van Tilburg
• Wim van ‘t Hart 
• Gerry Tijmensen
• Laetitia Bakkers 
• Jac van den Boom 
• An van Dongen 
• Wil Mathijssen 
• Mariëlle Poels 
• Michel Panis 
• Caroline Bindels 
• Kees Brocks
• An van den Heijkant
• Els van ’t Klooster
• Marlies Boelema
• Anneke Timmer
• Loes van der Stelt